กลอนสุนทรภู่ที่ว่าด้วยเรื่อง โลกียะ

20 กุมภาพันธ์ 2568 17:09 น.


สุนทรภู่มีความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับความรักและความสัมพันธ์ระหว่างชายหญิงตามหลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนา และได้ถ่ายทอดความเข้าใจนี้ผ่านบทกวีในเรื่องพระอภัยมณี  โดยไม่ได้มีเจตนาส่งเสริมกามารมณ์ แต่เป็นการสะท้อนสัจธรรมของโลกและชี้นำแนวทางการดำเนินชีวิตที่ถูกต้องตามหลักศีลธรรม 

โลกียะและความปรารถนา: สุนทรภู่เข้าใจถึงธรรมชาติของมนุษย์ที่ถูกครอบงำด้วย รูป รส กลิ่น เสียง และสัมผัส โดยเฉพาะความปรารถนาระหว่างเพศตรงข้าม  ดังที่ปรากฏในบทกลอน

 

 

"ในเพลงปี่ว่าสามพี่พราหมณ์เอ๋ย

ยังไม่เคยชมชิดพิสมัย

ถึงร้อยรสบุปผาสุมาไลย

จะชื่นใจเหมือนสตรีไม่มีเลย" 

 

บทกวีนี้แสดงให้เห็นว่าสุนทรภู่รับรู้ถึงความดึงดูดและความปรารถนาที่ผู้ชายมีต่อผู้หญิง

ความไม่เที่ยงของโลกียะ: สุนทรภู่ชี้ให้เห็นว่า รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส เป็นสิ่งที่ไม่จีรังยั่งยืน และไม่ควรยึดติดลุ่มหลง  บทกวีที่ว่า

 

"แล้วทรงเดชเทศนาภาษาไทย

ด้วยความนัยโลกีย์สี่ประการ

คือรูปลักษณ์กลิ่นเสียงเคียงสัมผัส

ที่คฤหัสถ์หวงแหนไม่แก่นสาร

ครั้นระงับดับขันธสันดาน

ย่อมสาธารณ์เปื่อยเน่าเสียเปล่าดาย

อย่าลุ่มหลงจงอุตส่าห์รักษาศีล

ให้เพิ่มภิญโญไปดังใจหมาย" 

 

สื่อถึงความเข้าใจในอนิจจังของสิ่งเหล่านี้

การรักษาศีล: สุนทรภู่เน้นย้ำถึงความสำคัญของการรักษาศีลเพื่อให้เกิดความสุขและความเจริญในชีวิต  การรักษาศีล 5 อย่างสม่ำเสมอเป็น  การสร้างความรับผิดชอบในการกระทำของตนเอง 

สุนทรภู่ไม่ได้มองว่าความปรารถนาเป็นสิ่งเลวร้าย แต่ยอมรับว่าเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติมนุษย์  การตระหนักถึงธรรมชาติของความต้องการทางเพศเป็นสิ่งสำคัญในการใช้ชีวิตอย่างมีสติ  สังคมควรมีความเข้าใจและยอมรับว่าความปรารถนาในโลกียะเป็นเรื่องธรรมชาติ 

การดำเนินชีวิตที่ดีคือ การรักษาสมดุลระหว่างความสุขทางโลกและการแสวงหาความสุขทางธรรม  โดยให้ความสำคัญกับการรักษาศีล 5 เป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างชีวิตที่มีความสุข 

สรุป

สุนทรภู่เป็นกวีผู้เข้าใจหลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง โดยเฉพาะเกี่ยวกับความปรารถนาและความสัมพันธ์ระหว่างหญิงชาย ท่านได้ถ่ายทอดความเข้าใจนี้ออกมาผ่านบทกวีในเรื่อง "พระอภัยมณี" ที่สะท้อนถึงธรรมชาติของมนุษย์ที่ถูกครอบงำด้วยโลกียะ รูป รส กลิ่น เสียง และสัมผัส ซึ่งมักนำพาไปสู่ความปรารถนาที่ไม่เที่ยงแท้

ความสำคัญของการรักษาศีล

สุนทรภู่ย้ำถึงความสำคัญของการรักษาศีล เพื่อให้ชีวิตมีความสุขและความเจริญก้าวหน้า ท่านใช้บทกวีเป็นเครื่องมือในการสื่อสารถึงการรักษาสมดุลระหว่างความสุขทางโลกและการแสวงหาความสุขทางธรรม โดยชี้ให้เห็นว่าการตระหนักรู้ถึงความไม่เที่ยงของโลกียะและความปรารถนาเป็นหนทางสู่การปฏิบัติตนอย่างมีสติสัมปชัญญะ

การประยุกต์ใช้ในชีวิตปัจจุบัน

ในยุคปัจจุบัน คำสอนของสุนทรภู่ยังคงมีความเกี่ยวข้อง เนื่องจากชีวิตประจำวันของเรายังคงถูกล้อมรอบด้วยโลกียะและความปรารถนาที่ต้องจัดการ การเรียนรู้และการปฏิบัติตามศีล 5 จึงเป็นพื้นฐานสำคัญในการสร้างชีวิตที่มีคุณภาพและมีความสุข ทั้งนี้ การรักษาศีลไม่เพียงแต่ช่วยให้บุคคลนั้นมีความเจริญในชีวิตเท่านั้น แต่ยังช่วยส่งเสริมความสงบสุขในสังคมโดยรวม

 

สุนทรภู่ให้ข้อคิดที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับการรับมือกับความปรารถนาและการรักษาศีล ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นการปลูกฝังคุณธรรม แต่ยังเป็นการสร้างความเข้าใจในธรรมชาติมนุษย์ที่จะนำไปสู่การใช้ชีวิตที่มีสติและความรับผิดชอบต่อตนเองและผู้อื่น

 

7 กิจวัตรความดีประกอบด้วย

https://www.sila5.com/detail/index2/index

รับชมสื่อต่าง ๆ เกี่ยวกับ 7 กิจวัตรความดีได้ที่

https://sila5.com/media/

บทความที่เกี่ยวข้อง
Facilitation สู่การสร้างห้องเรียนแห่งความสุข: มุมมองจากคุณครูภาคสนาม:
https://sila5.com/blog/blog/detail/var/64w2d4

ครูเสกสันต์ ณ.เชียงใหม่ จากครูดุสู่ครูใจดี : เส้นทางการสร้างห้องเรียนแห่งความสุข
https://sila5.com/blog/blog/detail/var/64w2e4

ครูกาญจนา จารีย์ สอนเด็กให้ทำงานเป็นทีมด้วยผู้นำ 4 ทิศ: จากความเงียบ...สู่พลังแห่งการเรียนรู้
https://sila5.com/blog/blog/detail/var/64x264

ครูถาวร ศรีทุม จากความคาดหวัง สู่ความเข้าใจ : ความสุขของครูที่นักเรียนกล้าเข้าหา
https://sila5.com/blog/blog/detail/var/64w2f4

ครูสมหทัย แคว้นไธสง เปิดประตูสู่ความเข้าใจ : การใช้การฟังเชิงลึกเพื่อเปลี่ยนแปลงห้องเรียน
https://sila5.com/blog/blog/detail/var/64x274

ครูอลิศรา โพธิ์กิ่ง การสร้างภาวะความเป็นผู้นำในรั้วโรงเรียน : เรื่องการสื่อสารที่ดี
https://sila5.com/blog/blog/detail/var/64x284

 

 

#7กิจวัตรความดี #ห้องเรียนแห่งความสุข #เครื่องมือพัฒนานักเรียน #โรงเรียนรักษาศีล5